Het broederschap van Sint Lambertus; opgericht in 1748
Wil je meer informatie
Neem gerust contact met ons op of kijk op onze website: www.schutterij-stlambertus.nl
Secretariaat: Tonita Dreissen
Limbrichterweg 11, 6135 GD Sittard
046-4523121 / 06-25383372
E-mail: tonitadreissen@home.nl
DRUMBAND…..
Onze drumband heeft repetities op zaterdag vanaf 18.00 uur bij Café Ties Wilms, Achter de kerk 28 in Broeksittard.
Kom eens kijken…..
.
1927
Koningspaar
2023
Koningspaar
Voor een uitgebreide beschrijving van de geschiedenis zie hieronder.
Kort historisch overzicht van schutterij St. Lambertus Broeksittard
Als Oprichtingsjaar hanteert de schutterij het jaar 1748. Deze datum baseert men op de oudste koningsplaat van de vereniging. Deze draagt de tekst: “Gerard Wilms eerste konink in de broderschap van Sint Lambertus tot Broeksittard”. De zilveren koningsvogel van de schutterij stamt eveneens uit het jaar1748. Deze werd geschonken door de pachter van Lahrhof, en draagt de tekst: “Johannes Reubsaths Gaft dezen vogel en Kettingh int jaer 1748”.
Of er vóór 1748 al een schutterij of een soort burgerwacht is Broeksittard was is wel waarschijnlijk maar niet onomstotelijk vast te stellen. Vanaf 1748 worden de tastbare bewijzen en bronnen met betrekking op de schutterij talrijker. In het kort vermelden we enkele markante feiten. Zo werd in 1750 de deservitor (kapelaan) Joannes Reinerus Kuypers bij het vogelschieten koning. Zijn koningsplaat is nog in het bezit van de schutterij.
In 1865 wordt melding gemaakt dat de nieuwbenoemde pastoor Lumens bij gelegenheid van zijn installatie “met muziek” is afgehaald in de Paardestraat te Sittard, een nieuwigheid in het Broeksittardse schutterswezen. Mogelijk worden hier met “muziek” de hoornblazers bedoeld, die rond deze tijd in navolging van het leger aan de schutterijen werden toegevoegd.
Tijdens het vogelschieten in 1870 deed zich een incident voor. Een woordenwisseling tusseneen officier van de schutterij en een jongeling uit Sittard liep uit de hand en stak de officier zijn degen in de billen van de jongeling. Het incident haalde uitgebreid de krant.
Of het aangehaalde voorval aanleiding heeft gegeven tot tweedracht in de schutterij, blijft een onbeantwoorde vraag. Zeker is dat vanaf 1870 gedurende 17 jaar geen enkele activiteit werd ontplooid. Het koningszilver is zelfs ingeleverd op het Broeksittardse gemeentehuis, waar het tot maandag 18 september 1887 verbleef. Op die dag werd weer vogel geschoten; de schutterij was opnieuw tot leven gekomen. Maar er was wel het een en ander veranderd. Meest opvallend was dat de dag van het vogelschieten verplaatst was van de maandag van de Bronk kermis (in juni) naar de maandag van de Sint Lambertus kermis (in september). Aan het Broek is een nieuwe houten vogelstang opgericht, die in 1918 vervangen zal worden door een ijzeren. Tot en met 1986 werd op deze plek jaarlijks om de koningseer gestreden.
Gedurende de wereldoorlog 1914-1918 mocht het vogelschieten om begrijpelijke reden niet plaatsvinden. In die jaren werd om het koningschap geloot. Openbare activiteiten waren echter verboden.
In 1921 schafte Sint Lambertus nieuwe uniformen aan, groen van kleur met gele biezen en platte petten naar Duits model. Met dit uniform is meermalen de prijs voor “mooiste uniformen” in de wacht gesleept.
In 1927 verstoorde een tragisch voorval de kermis. Op de derde kermisdag werden de toenmalige koning Jakob Wilms [1887-1970] en zijn koningin, zijn vrouw Maria Anna Kuijpers [1885-1965], in een open landauer door het dorp gereden. Plotseling werd er geroepen: er is brand. In een mum van tijd was het hele dorp in rep en roer; iedereen wilde helpen. De brandspuit werd gehaald. De koning had snel in de gaten dat de brand bij hem thuis was. Hij pakte de teugels over van de koetsier en snelde naar zijn huis. Daar aangekomen was er niets meer te redden en blussen hielp ook niet meer.
Op zondag 6 januari 1929 trad het nieuw opgerichte trommelkorps tijdens een feestavond voor het eerst op in het openbaar met veel succes.
Gedurende de Tweede Wereldoorlog 1940-1945 moesten alle activiteiten noodgedwongen worden beperkt. Het houden van vergaderingen of bijeenkomsten was verboden. Men vreesde zelfs voor algehele opheffing met verbeurdverklaring van alle goederen en gelden.
De in 1920 nieuw aangeschafte geweren, in totaal twee buksen en zestien geweren (de tien Franse voorladers en zes achterladers), en de acht sabels moesten op last van de Duitse bezetter in 1940 ten gemeentehuize worden ingeleverd samen met het vaandel uit 1911. Eén buks werd achtergehouden; deze werd ingemetseld op de zolder bij de familie Schrooten–Hausmanns. Het schutterszilver vond een veilig onderkomen onder de dansvloer van het café van de familie Hausmanns.
Slechts enkele leden van de schutterij werden hiervan in kennis gesteld om het gevaar van uitlekken van het geheim te beperken. Later werd het koningszilver bij de familie Schrooten–Hausmanns op zolder in de schoorsteen ingemetseld. 7
De eerste koning na de oorlog werd Math Wilms in 1945 na een spannend vogelschieten. Gelukkig kon men nog beschikken over de achtergehouden en verstopte buks. Nadat de buks boven water was gekomen, begon op kermiszondag het schieten. Maar de buks begaf het. Voor kermismaandag werd een andere buks geregeld, maar ook deze weigerde op een gegeven moment. Toen schoot men verder met een Duitse karabijn. Van deze wapens lagen er nog veel opgeslagen in Broeksittard.
In 1946 werden andermaal nieuwe uniformen aangeschaft. Sint Lambertus viel de eer te beurt een bondsfeest te organiseren. Voor het eerst in de geschiedenis van de Broeksittardse schutterij werd in datzelfde jaar een generaal gekozen, Hendrik Palmen. Deze functie komt vóór die tijd niet in de schuttersboeken voor.
Het vogelschieten in september 1970 bracht de schutterij van Broeksittard voor het eerst in haar lange bestaan een keizer. Het was Michel Smeets die voor de 3e achtereenvolgende keer de vogel neerhaalde en daarmee de keizertitel voor zich opeiste.
Bij gelegenheid van het werkbezoek van koningin Juliana aan Sittard in april 1972 haalde onze schutterij de voorpagina van de dagbladpers. Daar ziet men op een foto de mannen van Sint Lambertus aangetreden staan bij de aankomst van Hare Majesteit. De koningin nam de tijd om een praatje te maken met onze keizerin, mevrouw M. Smeets-L’Espoir.
Dienstdoende Sittardse agenten wilden tijdens de kermis in 1973 ’s morgens de reveille, een traditie die de drumband nog steeds in ere houdt, verhinderen. Zij sommeerden de drumband zijn activiteit te staken. Naderhand bood burgemeester H. Dassen zijn excuses aan voor de verstoring van deze traditie.
Moge het tot slot de vereniging gegeven zijn tot in lengte van jaren in traditie te groeien en bloeien tot heil van haarzelf en van geheel Broeksittard.
Voor verdere gegevens en foto’s verwijzen wij naar de site van de Schutterij:
www.schutterij-stlambertus.nl
1927 Groepsfoto schutterij St. Lambertus
v.l.n.r.:
Vooraan op de grond:
1. Sjaak Schmeitz (jong gestorven), 2. Geil Schmeitz (broer van 1) en 3. Joep Laudy??
Zitterd op stoelen:4. Heng Hermans, 5. Math Wilms; voorz., 6. Bert Ehlen, 7. Hendrik (Heng) Palmen.
Staande: 8. Frits Wilms, 9. xx Schrooten (broer van 18), 10. Theo Schrijen, 11. Anna Kuypers, 12. Jacob Willems (Duitser van geboorte) 13. Sjang Tummers, 14. Zef Wolffs, 15. Lambert Leinders, 16, Willem Godfried Wilms (zoon van 5).
Staande op verhoging/achteraan:17. Herman Winthagen, 18. xx Schrooten (broer van 9), 19. xx?? en 20. Harrie Wilms (zoon van 5)
Nr. 9 en 18 De gebroeders Schrooten, zonen van de “sjoester” Godfried Schrooten en Fie Zelissen. Waarschijnlijk Willen Joseph en Jan Marie.
Over het koningspaar:
Het koningspaar Jacob Willems en Anna Kuypers hadden 4 zonen en 1 dochter
3 zonen (Wil, Lei en Hein) moesten in het Duitse leger tijdens de 2e wereldoorlog (vader Jacob was Duitser, afkomstig uit Dremmen een dorp nabij Heinsberg) Ze sneuvelden alle 3. De dochter, Hubertina (Tiensje), trouwde met Theo Schrijen en was samen met hem het koningspaar in 1930. De kleindochter, Hilde Schrijen, was in 1959 de koningin van Jozef Schurkens, haar buurjongen.
De oudste zoon, Jacob, huwde Maria Gertrud Smeets en werd vrijgesteld van dienstplicht.
De schutterij had hun uniformen gekocht in Duitsland. Omdat het slechts een beperkt aantal was droegen de geweerdragers uniformjassen. Bestuurleden hadden alleen een pet.
De voorzitter had een scherp met daarop de Duitse tekst ” Fur Got und Vaterland” .
De Koningsplaat uit 1748
De tekst op de plaat luidt:
Gerardus Wilms, Eerste conink in de Broderschap
van St. Lambertus tot Brochsittard 1748
Gerardus Wilms werd geboren 27-6-1707 in Broeksittard.
Trouwt 3-3-1733 met Cornelia Knoren, uit ??
Overlijdt 25 augustus 1762
Dit is de oudste koningsplaat van de schutterij. Mede door de tekst “Eerste conink’ geldt het jaar 1748 als oprichtingsjaar van schutterij St. Lambertus. Uit 1748 stamt eveneens de koningsvogel die werd geschonken door Johannes Reubsaths, pachter van de Lahrhof
Koningsvogel uit 1748
Op de onderkant van de staart van de vogel staat de volgende tekst:
Johannes Reubsaths Gaft dezen vogel en Kettingh int jaer 1748
geboren 21 oktober 1697 in Broeksittard
Trouwt 9 juni 1734 in Broeksittard met Anna Christina Vasbinder
Overlijdt 7 november 1756 in BroeksittardJohannes Reubsath was samen met zijn broer de halfwinner (erfpacht) van de Lahrhof.
Dit is de oudste koningsplaat van de schutterij. Mede door de tekst “Eerste conink’ geldt het jaar 1748 als oprichtingsjaar van schutterij St. Lambertus. Uit 1748 stamt eveneens de koningsvogel die werd geschonken door Johannes Reubsaths, pachter van de Lahrhof
Vader Wilms Mathijs 1859
* 17 maart 1859 in Broeksittardzoon van Godfried Wilms en Maria Agnes Geurts
x 1889 in Broeksittard met Maria Catharina Korsten
+ 12 september 1936 in Broeksittard
Zoon1 Wilms Hendrik 1892
Ter herinnering
Schutterij St. Lambertus
Hendrik Wilms
Schutterskoning nooit
* 11 maart1892 in Broeksittard
zoon van Mathijs Wilms en Maria Catharina Korsten
x 27 april 1917 met Maria Elisabeth Courage uit Overhoven
+ 4 augustus 1954 in Broeksittard
Zoon2 Jan Willem Godfried (Frits) Wilms
1917 – 1957
40 jaar lid van Schutterij St. Lambertus Broeksittard
Jan Willem Godfried (Frits) Wilms
* 31 januari 1900 in Broeksittard
zoon van Mathijs Wilms en Maria Catharina Korsten
x 19.. in ?? met Maria Hendriks
+ 21 januari 1979 in Broeksittard